زمانی که قرار است یک آزمایشگاه راه‌اندازی شود، لازم است دو موضوع مورد توجه قرار گیرد. اولین مبحث، ساختمان آزمایشگاه است که فضای کافی برای کار و قرار دادن تجهیزات داشته باشد و مسئله دوم، به خرید تمامی تجهیزات و امکانات مورد نیاز مربوط می‌شود که من جمله می‌توان به اتوکلاو اشاره کرد.

آیا می‌دانید لازمه وجود اتوکلاو در داخل آزمایشگاه چست؟ در این مقاله هر آنچه لازم است درمورد این دستگاه پزشکی بدانید را پیدا خواهید کرد. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات جامعی در این مورد کسب نمایید.

این محتوا در وبسایت برای آگاهی مخاطبان می باشد و جلوه فروشی ندارد.

برای خرید دیگر محصولات وبسایت میتوانید با شماره تماس ما  ۰۹۲۱۲۹۷۸۴۶۸ در ارتباط باشید.

تاریخچه دستگاه اتوکلاو

اتوکلاو یک دستگاه برای استریل کردن تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی با استفاده از بخار آب تحت فشار است. این دستگاه توسط میکروبیولوژیست فرانسوی چارلز چمبرلند در سال ۱۸۷۹ اختراع شد.

پیشینه

ایده استریل کردن تجهیزات پزشکی با استفاده از بخار آب تحت فشار قبل از اختراع اتوکلاو وجود داشت. در سال ۱۶۷۹، فیزیکدان فرانسوی دنیس پاپین یک دستگاه به نام هضم کننده بخار اختراع کرد. این دستگاه از بخار آب برای جوشاندن مواد غذایی استفاده می کرد.

در سال ۱۸۱۰، پزشک انگلیسی جان سنارد از هضم کننده بخار برای استریل کردن تجهیزات جراحی استفاده کرد. با این حال، این روش هنوز کامل نبود و خطر آسیب به تجهیزات وجود داشت.

اختراع اتوکلاو

چارلز چمبرلند در سال ۱۸۷۹ یک دستگاه جدید برای استریل کردن تجهیزات پزشکی اختراع کرد. این دستگاه از یک مخزن فلزی به نام اتوکلاو استفاده می کرد که در آن تجهیزات پزشکی در معرض بخار آب تحت فشار قرار می گرفتند.

چمبرلند متوجه شد که با افزایش فشار بخار آب، دمای جوش نیز افزایش می یابد. این امر باعث می شود که بخار آب بتواند دمای بالاتری را تحمل کند و به طور موثرتری تجهیزات پزشکی را استریل کند.

توسعه اتوکلاو

پس از اختراع اتوکلاو توسط چمبرلند، این دستگاه به سرعت در بیمارستان ها و آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار گرفت. در سال های بعد، اتوکلاو ها بهبود یافتند تا کارآمدتر و ایمن تر شوند.

در سال ۱۹۲۲، اتوکلاو های روتاری معرفی شدند. این اتوکلاو ها تجهیزات پزشکی را در یک چرخه چرخشی در معرض بخار آب قرار می دادند. این امر باعث می شد که تجهیزات پزشکی به طور یکنواخت استریل شوند.

در سال ۱۹۵۱، اتوکلاو های بارومتریک معرفی شدند. این اتوکلاو ها از یک سنسور فشار برای کنترل فشار بخار آب استفاده می کردند. این امر باعث می شد که اتوکلاو ها ایمن تر شوند و خطر آسیب به تجهیزات پزشکی را کاهش دهند.

اتوکلاو در حال حاضر

امروزه اتوکلاو ها یکی از ابزارهای اساسی در بیمارستان ها و آزمایشگاه ها هستند. این دستگاه ها برای استریل کردن تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی ضروری هستند.

اتوکلاو ها در انواع مختلفی موجود هستند و می توانند برای اهداف مختلف استفاده شوند.

مطالب بیشتر: وسایل پانسمان

دستگاه اتوکلاو چیست؟

دستگاه اتوکلاو وسیله‌ای است که برای استریل کردن تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی در فشار و دمای بالا و با استفاده از بخار آب استفاده می‌شود. این دستگاه از یک محفظه بسته تشکیل شده است که حاوی بخار آب است. تجهیزات پزشکی یا آزمایشگاهی که باید استریل شوند، در داخل محفظه قرار می‌گیرند.

هنگامی که اتوکلاو روشن می‌شود، بخار آب در محفظه تولید می‌شود. فشار بخار آب در محفظه به تدریج افزایش می‌یابد تا به فشار مورد نظر برسد.

در این حالت، بخار آب به مدت مشخصی در داخل محفظه باقی می‌ماند تا تمام میکروارگانیسم‌های مضر را از بین ببرد.

پس از اتمام فرآیند استریل، فشار بخار آب در محفظه کاهش می‌یابد و درب اتوکلاو باز می‌شود.

نحوه استفاده از دستگاه استریل

به طور کلی اتوکلاو با برق ۲۲۰ ولت و فرکانس ۵۰ هرتز کار می‌کند. نوسانات ۱۸۰ تا ۲۲۰ ولت هیچ مشکلی در کارکرد اتوکلاو ایجاد نمی‌کند. توجه کنید اگر این تغییرات بیشتر از حد فوق باشد، باید یک ترانسفورماتور مناسب در آن کار بگذارید. سیم کشی آن هم باید از سیم الکتریکی به قطر ۲ میلیمتر باشد. بعد از راه‌اندازی اتوکلاو، می‌توانید به شیوه زیر از آن استفاده کنید:

1. ابتدا باید داخل مخزن اتوکلاو، آب بریزید. برای آبگیری اتوکلاو باید درب دستگاه را باز کنید و سپس سینی را بیرون بکشید. تا لبه پلیت (مکس) درون آن آب بریزید.
2. وسایل مورد نیاز استریل را در اتوکلاو گذاشته و درب را ببندید. در این مواقع اگر دستگاه به اندازه‌ کافی آب نداشته باشد، روی صفحه‌ نمایشگر ارور نمایان می‌شود و این یعنی ال ای دی مربوط به واتر خاموش است. پس باید آب را به اندازه کافی بریزید.
3. وقتی اتوکلاو به اندازه کافی آبگیری شد شما می‌توانید مدت زمان استریل شده را تنظیم کنید.
4. کلید روشن کردن را بزنید. بعد از روشن شدن دستگاه، و زدن کلید اینتر به صورت خودکار مراحل استریل انجام می‌شود.

اگر نیاز به تغییر زمان استریل بود، دستورالعمل زیر را انجام دهید:

1. صفحه نمایشگر به صورت ۱۵:۰۰ در می‌آید. مجدداً ست را بزنید تا بتوانید با کلیدهای خاموش و روشن تغییر ایجاد کنید.
2. سپس کلید ست را ۳ بار فشار داده تا به حالت دما برگردد و آماده‌ استارت شود و این مدت تایم در حافظه ذخیره می‌شود. در این حالت المنت دستگاه روشن می‌شود.
3. چراغ‌های هتر و واتر با رسیدن دمای دستگاه به ۱۲۱ درجه سانتیگراد، روشن می‌شوند. چراغ گرم کن هتر خاموش می‌شود و تایم استریل به صورت معکوس شروع به کار می‌کند. اگر خواستید مدت زمان استریل را ببینید، کلید تایم را فشار بدهید تا مدت زمان باقیمانده از استریل را به شما نشان بدهد. بعد از ۱۵ ثانیه خود به خود به حالت اولیه برگشته و دمای اتوکلاو را نشان می‌دهد.
4. وقتی زمان استریل ال ای دی تمام شد، به طور اتوماتیک گرمکن خاموش می‌شود و جمله‌ پایان عملیات روی نمایشگر نمایش داده می‌شود. در این حالت باید دکمه‌ خاموش را فشار دهید تا دستگاه خاموش شود.
5. شیر تخلیه‌ بخار روی درب را به آرامی باز کنید تا بخار به طور متوسط خارج شود تا جایی که درجه فشار روی درب به صفر برسد.
6. در نهایت درب اتوکلاو را می‌توانید باز کنید. بهتر است برای باز کردن درب پیچ هر قسمت را ابتدا شل نمایید سپس اقدام به باز کردن درب دستگاه نمایید

نکات مهم در استفاده از اتوکلاو

مواردی که در هنگام کار با دستگاه اتوکلاو باید رعایت گردد عبارتند از:

1. قبل از خشک شدن مواد نباید آن‌ها را از دستگاه خارج کرد.
2. کافی بودن مقدار آب در دستگاه بسیار مهم است.
3. بیشتر از سه چهارم دستگاه نباید با آب پر شود.
4. مواد نوک تیز نباید در داخل کیسه اتوکلاو قرار بگیرند. برای این کار از ظروف مخصوص زباله‌های نوک تیز استفاده کنید تا به عنوان زباله‌های تیز و برنده دفع شوند.
5. کیسه‌ها برای استریل شدن در اتوکلاو حتماً به صورت شل و آزاد بسته‌بندی شوند تا جریان بخار آب آزادانه در آن‌ها جریان داشته باشد.
6. بخار، توانایی نفوذ در چربی‌ها را ندارد به همین دلیل وسایل چرب را از یک طریق دیگر استریل کنید.
7. اگر دستگاه رسوب تشکیل داد حتماً از آب مقطر استفاده کنید.
8. اگر ظروف مایع دارید، یک سوم آن را پر کنید و بقیه را خالی بگذارید.
9. حداقل زمان لازم برای اتوکلاو کردن ۳۰ الی ۴۵ دقیقه است. بعد از تمام شدن زمان استریل کردن نمونه‌ها، اول دستگاه را خاموش کنید و دریچه‌ خروج بخار را باز کنید تا فشار داخل دستگاه به صفر برسد. حتماً به یاد داشته باشید که هیچگاه قبل از اینکه حرارت و فشار اتوکلاو به حال عادی برنگشته است، درب آن را باز نکنید. وقتی دریچه‌ خروجی را باز می‌کنید، صورت را از آن دور نگهدارید تا دچار سوختگی با بخار نشوید.

محصول فروشی: انواع آب مقطر

انواع دستگاه اتوکلاو:

اتوکلاو دیگی

اتوکلاو دیگی، یکی از انواع اتوکلاوهای صنعتی است که از یک دیگ بخار برای تولید بخار آب استفاده می‌کند. این نوع اتوکلاوها معمولاً دارای ظرفیت بالایی هستند و برای استریل کردن تجهیزات و مواد صنعتی در مقیاس بزرگ استفاده می‌شوند.

اتوکلاوهای دیگی از یک محفظه فلزی، یک دیگ بخار، یک سیستم کنترل دما و فشار و یک سیستم تخلیه تشکیل شده‌اند. تجهیزات یا موادی که باید استریل شوند، در داخل محفظه قرار می‌گیرند.

هنگامی که اتوکلاو روشن می‌شود، دیگ بخار شروع به تولید بخار آب می‌کند. بخار آب تولید شده، وارد محفظه می‌شود و دما و فشار داخل محفظه افزایش می‌یابد.

در این حالت، بخار آب به مدت مشخصی در داخل محفظه باقی می‌ماند تا تمام میکروارگانیسم‌های مضر را از بین ببرد.

پس از اتمام فرآیند استریل، فشار داخل محفظه کاهش می‌یابد و بخار آب تخلیه می‌شود. سپس، درب اتوکلاو باز می‌شود و تجهیزات یا مواد استریل شده می‌توانند خارج شوند.

اتوکلاو کشویی

اتوکلاوهای کشویی معمولاً در آزمایشگاه‌های پزشکی، دندانپزشکی و سایر آزمایشگاه‌های علمی استفاده می‌شوند. این نوع اتوکلاوها برای استریل کردن تجهیزات و مواد آزمایشگاهی مانند ابزارها، مواد شیمیایی و نمونه‌های آزمایشگاهی استفاده می‌شوند.

تفاوت اتوکلاو کشویی با اتوکلاو دیگی

اتوکلاوهای کشویی و دیگی از نظر ساختاری و عملکردی تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. اصلی‌ترین تفاوت این دو نوع اتوکلاو در نحوه تولید بخار آب است.

در اتوکلاوهای دیگی، بخار آب توسط یک دیگ بخار تولید می‌شود. این نوع اتوکلاوها معمولاً دارای ظرفیت بالایی هستند و برای استریل کردن تجهیزات و مواد صنعتی در مقیاس بزرگ استفاده می‌شوند.

در اتوکلاوهای کشویی، بخار آب توسط یک سیستم تولید بخار آب تولید می‌شود. این نوع اتوکلاوها معمولاً دارای ظرفیت کوچکی هستند و برای استریل کردن تجهیزات و مواد آزمایشگاهی در مقیاس کوچک استفاده می‌شوند.

اتوکلاوهای رومیزی

اتوکلاوهای رومیزی، یکی از انواع اتوکلاوهای آزمایشگاهی هستند که معمولاً دارای ظرفیت کوچکی هستند و برای استریل کردن تجهیزات و مواد آزمایشگاهی در مقیاس کوچک استفاده می‌شوند.

اتوکلاوهای رومیزی از یک محفظه فلزی، یک سیستم تولید بخار آب، یک سیستم کنترل دما و فشار و یک سیستم تخلیه تشکیل شده‌اند. تجهیزات یا موادی که باید استریل شوند، در داخل محفظه قرار می‌گیرند.

هنگامی که اتوکلاو روشن می‌شود، سیستم تولید بخار آب شروع به تولید بخار آب می‌کند. بخار آب تولید شده، وارد محفظه می‌شود و دما و فشار داخل محفظه افزایش می‌یابد.

در این حالت، بخار آب به مدت مشخصی در داخل محفظه باقی می‌ماند تا تمام میکروارگانیسم‌های مضر را از بین ببرد.

اتوکلاوهای رومیزی در انواع مختلفی موجود هستند که از نظر ظرفیت، نوع تولید بخار آب، سیستم کنترل دما و فشار و سایر ویژگی‌ها با یکدیگر تفاوت دارند.

انواع اتوکلاوهای رومیزی:

1. اتوکلاوهای رومیزی کشویی: این نوع اتوکلاوها از یک محفظه کشویی برای قرار دادن تجهیزات و مواد استفاده می‌کنند.
2. اتوکلاوهای رومیزی روتاری: این نوع اتوکلاوها از یک سبد دوار برای قرار دادن تجهیزات و مواد استفاده می‌کنند.
3. اتوکلاوهای رومیزی افقی: این نوع اتوکلاوها از یک محفظه افقی برای قرار دادن تجهیزات و مواد استفاده می‌کنند.
4. اتوکلاوهای رومیزی عمودی: این نوع اتوکلاوها از یک محفظه عمودی برای قرار دادن تجهیزات و مواد استفاده می‌کنند.

انتخاب نوع مناسب اتوکلاو رومیزی به عوامل مختلفی مانند ظرفیت مورد نیاز، نوع تجهیزات و موادی که باید استریل شوند، بودجه و شرایط محیطی بستگی دارد.

محصولات فروشی: انواع زیرانداز یکبار مصرف

اتوکلاوهای رومیزی دارای مزایا و معایب زیر هستند:

مزایا

1. ظرفیت کوچکی دارند.
2. برای استریل کردن تجهیزات و مواد آزمایشگاهی در مقیاس کوچک مناسب هستند.
3. حجم و وزن کمی دارند.
4. میزان بخار آب تولید شده در آنها نسبتاً زیاد است.
5. قیمت نسبتاً پایینی دارند.

معایب

• برای استریل کردن تجهیزات و مواد صنعتی در مقیاس بزرگ مناسب نیستند.

ویژگی‌های اتوکلاو دندانپزشکی:

اتوکلاوهای دندانپزشکی دارای ویژگی‌های مختلفی هستند که آنها را برای استفاده در محیط‌های دندانپزشکی مناسب می‌کند. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:

• ظرفیت: اتوکلاوهای دندانپزشکی در انواع مختلفی با ظرفیت‌های مختلف موجود هستند. ظرفیت اتوکلاو باید متناسب با نیازهای دندانپزشکی باشد.
• نوع تولید بخار آب: اتوکلاوهای دندانپزشکی از دو نوع تولید بخار آب استفاده می‌کنند:
  1. اتوکلاوهای با دیگ بخار: این نوع اتوکلاوها از یک دیگ بخار برای تولید بخار آب استفاده می‌کنند. اتوکلاوهای با دیگ بخار معمولاً ظرفیت بالایی دارند و برای استریل کردن تجهیزات دندانپزشکی در مقیاس بزرگ استفاده می‌شوند.
  2. اتوکلاوهای با سیستم تولید بخار آب: این نوع اتوکلاوها از یک سیستم تولید بخار آب برای تولید بخار آب استفاده می‌کنند. اتوکلاوهای با سیستم تولید بخار آب معمولاً ظرفیت کوچکی دارند و برای استریل کردن تجهیزات دندانپزشکی در مقیاس کوچک استفاده می‌شوند.
• سیستم کنترل دما و فشار: اتوکلاوهای دندانپزشکی دارای سیستم کنترل دما و فشار هستند که از استریل شدن صحیح تجهیزات دندانپزشکی اطمینان می‌دهد.
• سیستم تخلیه: اتوکلاوهای دندانپزشکی دارای سیستم تخلیه هستند که پس از اتمام فرآیند استریل، بخار آب را از محفظه تخلیه می‌کند.
• ایمنی: اتوکلاوهای دندانپزشکی باید دارای ویژگی‌های ایمنی باشند که از بروز خطرات احتمالی جلوگیری می‌کند. برخی از این ویژگی‌های ایمنی عبارتند از:
  1. قفل ایمنی: قفل ایمنی از باز شدن درب اتوکلاو در هنگام وجود فشار در محفظه جلوگیری می‌کند.
  2. سیستم هشدار: سیستم هشدار در صورت بروز هرگونه مشکل، دندانپزشک را مطلع می‌کند.

خصوصیات اتوکلاو آزمایشگاهی:

اتوکلاو آزمایشگاهی در سایزهای ۱۰ -۲۵- ۵۰-۷۵ و ۱۰۰ لیتری تولید می‌شود. این دستگاها تماماً از جنس استیل هستند و مجهز به برد دیجیتالی می‌باشد. همچنین دارای سیستم مصرف بهینه انرژی با راندمان بالا و سیستم کنترل پسماند دمای المنت، سیستم کنترل سطح آب الکترونیکی (قطع برق المنت در زمان کمبود آب)، گیره‌های نگهدارنده درب نشکن و آنتی‌باکتریال است.

محصول فروشی: انواع کاغذ صافی آزمایشگاهی

مشخصات اتوکلاو بیمارستانی:

اتوکلاو بیمارستانی برای استریل کردن طیف وسیعی از تجهیزات پزشکی استفاده می‌شود. برخی از تجهیزات پزشکی که باید استریل شوند عبارتند از:

1. ابزارهای جراحی
2. تجهیزات آزمایشگاهی بیمارستانی
3. مواد پزشکی

استفاده صحیح از اتوکلاو بیمارستانی برای حفظ سلامت و ایمنی بیماران و کادر پزشکی ضروری است.

برخی از نکات مهم در استفاده از اتوکلاو بیمارستانی

1. قبل از استفاده از اتوکلاو، دستورالعمل‌های سازنده را به دقت مطالعه کنید.
2. تجهیزات پزشکی را قبل از قرار دادن در اتوکلاو، به خوبی تمیز و خشک کنید.
3. از اتوکلاو برای استریل کردن تجهیزاتی که از مواد حساس به بخار آب ساخته شده‌اند، استفاده نکنید.
4. پس از اتمام فرآیند استریل، درب اتوکلاو را به آرامی باز کنید تا فشار داخل محفظه کاهش یابد.

موارد استفاده از دستگاه اتوکلاو:

دستگاه اتوکلاو برای استریل کردن تجهیزات و مواد در دمای بالا و فشار بالا استفاده می‌شود. این دستگاه کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد.

کاربردهای پزشکی

1. استریل کردن تجهیزات پزشکی مانند ابزارهای جراحی، تجهیزات آزمایشگاهی بیمارستانی و مواد پزشکی
2. استریل کردن تجهیزات دندانپزشکی مانند ابزارهای جراحی دندانپزشکی و مواد دندانپزشکی
3. استریل کردن تجهیزات آزمایشگاهی مانند نمونه‌های آزمایشگاهی و مواد شیمیایی

کاربردهای صنعتی

1. استریل کردن تجهیزات صنعتی مانند قطعات فلزی، ابزارها و مواد غذایی
2. استریل کردن مواد شیمیایی و دارویی
3. استریل کردن مواد غذایی

کاربردهای دیگر

1. استریل کردن لوازم آرایشی و بهداشتی
2. استریل کردن لوازم شخصی
3. استریل کردن تجهیزات آزمایشگاهی تحقیقاتی

اجزای اصلی دستگاه اتوکلاو:

هزینه خرید اتوکلاو:

عوامل موثر بر قیمت اتوکلاو عبارتند از:

1. نوع اتوکلاو: اتوکلاوهای رومیزی، ایستاده، صنعتی و آزمایشگاهی، قیمت های متفاوتی دارند.
2. ظرفیت اتوکلاو: اتوکلاوهای با ظرفیت بیشتر، قیمت بالاتری دارند.
3. برند سازنده: اتوکلاوهای تولید شده توسط برندهای معتبر، قیمت بالاتری دارند.
4. امکانات دستگاه: اتوکلاوهایی که دارای امکانات بیشتری هستند، قیمت بالاتری دارند.

امیدواریم در این مقاله تجهیزات پزشکی خسروی دانش توانسته باشیم کمکی به شما و جامعه پزشکی کرده باشیم. با آرزوی توفیق روز افزون برای شما هم میهنان گرامی، شاد، سلامت و تندرست باشید.